İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENLERİN CEZALI DURUMLARLA KARŞILAŞMAMASI İÇİN UYMASI GEREKEN ÖNEMLİ KURALLAR:
İş Kanunu Madde 75’de ifade edildiği gibi işçi çalıştıran işverenler her bir çalışanı için özlük dosyası oluşturması gerekmektedir. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür. İşverenler çalıştırdıkları işçiler için özlük dosyası tutmaması, usulüne uygun olmaması ve eksik olması halinde 2024 yılı her bir işçi için 14.740 TL İdari Para Cezası ödemek zorunda kalır.
İş Kanununun 37. Maddesi ise Ücret Hesap Pusulası hususunu düzenlemiştir. İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır. Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir. İşveren, “zaten maaşları bankadan ödüyorum, ücret hesap pusulasına ne gerek var?” diyemez. Ücret hesap pusulası düzenlememesi halinde 2024 yılında her bir personel için düzenlenmeyen her bir ücret pusulası için 5.506,00 TL İdari Para Cezası ödemek zorunda kalabilir.
İş Kanununun 30. Maddesi ise Engelli İşçi Çalıştırma mecburiyetini hüküm altına almıştır.
Bu kanun hükmüne göre işverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
Engelli işçi çalıştırma zorunluluğu olduğu halde çalıştırmayan işverene, çalıştırılmayan her engelli için 2024 yılında 20.901 TL İdari Para Cezası ödemek zorunda kalır.
İş Kanununun 68. Maddesi ise işçiye verilmesi gereken ara dinlenme hakkını hüküm altına almıştır. Bu kanun hükmüne göre günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;
Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika, dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar (yedi buçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat, yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi vermesi gerekir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız verilir. Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir. Dinlenmeler bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.
İşçiye ara dinlenme süresi vermeyen ya da bu süreleri mevzuata ve yasalara aykırı şekilde uygulayan işverene 2024 yılı için 14.740 TL İdari Para Cezası uygulanır.
İş Kanunu’nun 29. Maddesi ile toplu işçi çıkarma hususunu düzenlemiştir. Kanuna göre işveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek zorundadır. Kanunda öngörülen şartlara uyulmaması halinde işveren 2024 yılında her bir işçi için 5.506,00 TL İdari Para Cezası ödemek zorunda kalır.
