VERGİ MÜKELLEFLERİNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN YASAL HUSUSLAR;
Genel Kurul Yaparak Bağımsız Denetici Atamak Zorundadırlar.
1. Aktif toplamı 35 milyon ve üstü Türk Lirası,
2. Yıllık net satış hasılatı 70 milyon ve üstü Türk Lirası,
3. Çalışan sayısı 175 ve üstü
4. DEFTERLER VE TASDİK ZAMANLARI
Ticari Defterler Açılış Onayı Kapanış Onayı Yeterli Sayfa Var ise Ara Tasdik
1- Yevmiye (e-defter hariç) Aralık Ayında İzleyen Yılın Haziran Sonunda İzleyen Yılın Ocak Sonunda
2- Kebir (e-defter hariç) Aralık Ayında Kapanış Yok İzleyen Yılın Ocak Sonunda
3- Envanter Aralık Ayında Kapanış Yok İzleyen Yılın Ocak Sonunda
4- Pay Defteri Aralık Ayında Kapanış Yok Yok
5-a.ş. Yön.Kur.Karar Defteri Aralık Ayında İzleyen Yılın Ocak Sonunda İzleyen Yılın Ocak Sonunda
5-ltd. Müdürler Kur.Karar Deft. Aralık Ayında İzleyen Yılın Ocak Sonunda İzleyen Yılın Ocak Sonunda
6- Gen.Kur.Top.Müzakr.Deft. Aralık Ayında Kapanış Yok Yok
7- Damga Vergisi Defteri Aralık Ayında Kapanış Yok İzleyen Yılın Ocak Sonunda
8- İşletme, Serbest Meslek e-defter beyan uygulaması var.
509 nolu yeni tebliğ ile
e-Defter uygulamasına geçmek zorunda olan mükellefler, zorunluluklarının başladığı tarihten
itibaren Yevmiye Defterlerini ve Defteri Kebirlerini e-Defter olarak tutmak zorundadırlar.
5. a- Defter ve Belgelerinizi mevcut takvim yılını takip eden yılın;
i. Vergi Usul Kanununa göre 5. yılın, e-defter 10 yılın
ii. Sosyal Sigortalar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre 10. yılın son gününe kadar
saklanması zorunludur.
b- Defter ve belgelerin kaybolması, yanması, çalınması vb hallerde 15 gün içinde zayi
belgesi almak için mahkemeye müracaat etmeniz gerekmektedir. Aksi halde defter ve
belgeleri gizlemiş olduğunuz iddiası ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
6. Sermaye şirketi (AŞ, LTD, SPB Kom. Şti.) şirket ortakları Ana sözleşmede yazılı sermaye ödemelerini gerçekte ödenmediği halde ödendi gibi gösterildiğinde ya da sermayenin tamamı taahhüt edilmediği halde taahhüt edilmiş gibi gösterildiğinde, TTK. 562. Maddesine istinaden hapis cezasına maruz kalabilirsiniz.
Sermaye azalttığınızda öncelikle kar ve fonlar dağıtılmış sayılacağı için vergiye tabidir.
7. İşyerinizde Vergi Levhanızı Bulundurunuz, varsa Yazarkasa Levhanızı ve “FİYATLARIMIZA KDV DAHİLDİR” yazısını mutlaka görünür bir yere asınız.
8. İşyeri kira Ödemelerinizi tutarı ne olursa olsun, mesken kiralarında ise 500.00.-TL ve üzeri 01.11.2008 tarihinden itibaren BANKA’dan yatırmak zorundasınız.
9. a- 7.000 TL`yi aşan tahsilat ve ödemelerinizi (Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin, Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin, İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemeler); banka, özel finans kurumları veya PTT aracılığıyla yapmanız ve bu kurumlarca düzenlenen belgelerle tesvik etmeniz (belgelemeniz) gerekmektedir. (VUK 459 Nolu Tebliğ)
b- Bu zorunluluğa uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5`i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.
10. a- Her satış işleminden sonra mutlaka yazarkasa fişi, perakende satış fişi kesmek veya fatura düzenlemek zorundasınız. Perakende satış fişi, yazarkasa fişi, fatura vb. belgelerin düzenlememenin tespit edilmesi halinde Özel Usulsüzlük Cezası ile muhatap olacağınızı unutmayınız.
- ÖKC bulunan işyerlerinde perakende satış fişi de bulundurulması zorunludur.
- Self servis olmayan masaya servis yapılan yiyecek içecek satış yerlerinde adisyon fişi bulundurulması zorunludur.
b- Türk Ticaret Kanunu’nun 39. Maddesine istinaden fatura ve gider pusulalarında İşletmelerin sicil numarası (Mersis no), ticaret unvanı, işletmenin merkezi ile internet sitesi kurma zorunluluğu var ise tescil edilen internet sitesi adresinin gösterilmesi gerekmektedir. (TTK 39/2 ve 51/2 md.)
c- Bu bilgilerin, sayılan belgelerde gösterilmemesi halinde, kanunun ilgili maddesi gereğince her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak güncellenen idari para cezası uygulanacaktır.
11. a- Fiş kesme sınırı 2021 yılı için 1.500 TL olarak belirlendi. Bu tutarı aşmayan mal satışı ya da hizmet nedeniyle, “yazar kasa fişi” düzenlenecektir. Aşması halinde, müşteri istemese dahi fatura düzenlenmesi gerekiyor. Müşterinin istemesi halinde, tutarı ne olursa olsun, fatura düzenlenmelidir. Ayrıca; şirketlere, birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, doktor, avukat, mimar gibi serbest meslek erbabına, basit usule tabi olanlara, defter tutan çiftçilere ve vergiden muaf olan esnafa yapılan satış ve hizmetlerde, tutarı ne olursa olsun fatura düzenlenmesi, bunların da fatura isteyip almaları gerekiyor.(VUK Md. 232). Bu tutarın altı demirbaş alımları doğrudan gider yazılabilir. Kuyumcularda fiş kesme sınırı: 4.500 TL
b- Fatura düzenlenirken içeriği tam olarak doldurulmalı, alıcının adı, soyadı/ünvanı, adresi açık olarak yazılmalı, satılan mal veya hizmetin cinsi ve miktarı belirtilmeli ve mutlaka mürekkepli kalem veya bilgisayar ile doldurulmalıdır.
c- Sattığınız malın işyerinizden başka bir yere sevkinde fatura düzenlemiş olsanız bile sevk irsaliyesi düzenlemek ve mal ile birlikte (kargo şirketi ile gönderseniz bile) sevk etmek zorunda olduğunuzu unutmayınız. Sevk irsaliyesinin düzenlenmemesinin tespiti halinde de Özel Usulsüzlük Cezası ile karşılaşılacağını unutmayınız.
d- Satış iş yeri teslimi ise faturada bunu belirtmek koşulu ile sevk irsaliyesi düzenlemek zorunda değilsiniz. Sevk irsaliyesinin üzerine fiili sevk tarihi (irsaliyeli fatura kullanılıyorsa sevk saati, sevk ve düzenleme tarihinin) bulunması zorunludur. Sevk tarihinden sonraki 7 gün içinde sevk edilen malın faturası ay atlamadan düzenlenmelidir.
Fatura içeriğine itiraz süresi teslim tarihinden itibaren 8 gündür. Faturalara Noter Aracılığıyla ve KEP adresinde itiraz edilebilir. Ticari e-fatura red edilerek de itiraz edilebilir.
e- Mal işyerinizde teslim edilmiş ise faturanın altına "İş bu fatura muhteviyatı iş yerinde teslim edilmiştir." şerhi konulmalıdır.
f- İptal olan faturaların iptal nedenleri fatura üzerine yazılmalı ve aslı sureti ile birlikte saklanmalıdır. Yazılan iptal nedeni kanuna aykırı olmamalıdır.
g- Teslimin yapıldığını ispatlamak için satış faturası veya sevk irsaliyesinde alıcıya "Tam ve Noksansız Teslim Aldım" şeklinde not yazdırıp imzalatınız. Müşterinizin bizzat kendisi veya yetkilisi imzalaması gerekmektedir. Alacağınızla ilgili ihtilaf halinde özellikle aranılmaktadır.
h-Kredi Kartı ile yapılan satışların Ödeme kaydedici Cihaz ile yapılması halinde kredi departmanı muhakkak kullanılmalıdır. Aksi takdirde belge düzenlenmeme cezasıyla karşılaşırsınız.
ı- Sahte belge (Naylon Fatura) kullanmak 18 aydan 3 yıla kadar ağır hapis cezası, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak ise 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır. KDV indirimi reddedilir, 3 kat vergi ziya cezası uygulanır ve uzlaşma kapsamı dışında bırakılır.
i- Sahte belge iddiası ile karşılaşmamak için fatura ödemelerinizi banka havalesi veya çek ile ödeme yolunu tercih etmelisiniz.
j- Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazarkasa) kullanıyorsanız satış yapılan her gün yazarkasadan günlük z raporu ve ayın son günü ise aylık z raporu almayı unutmayınız. 01.01.2019 tarihinden itibaren aylık z raporu toplamları vergi dairesine bildirilecektir.
k- Yazar Kasa fişinizin ve düzenlediğiniz faturaların okunaklı olmaması, yazarkasa tarih ve saat ayarlarının doğru olmaması usulsüzlük cezasını gerektirir.
l- Şirket personelinin iş seyahatlerinde yapmış olduğu çeşitli masrafların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura tevsiki mecburi olduğundan, söz konusu harcamalara ait perakende satış fişleri ve yazar kasa fişlerinde yer alan KDV tutarlarının, KDV Kanununun 30/d maddesi uyarınca indirim konusu yapılması mümkün olmadığı, işlemin mahiyetine göre gider, maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınabileceği tabiidir.
m- Her mal alımı ve diğer masraflarınızın faturalarını ve ödeme makbuzlarını almayı, varsa gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını düzenlemeyi unutmayınız.
n- İhracat yapılan ürünlerle ilgili eksiklik vs. nedenlerle kesilen reklamasyon faturaları bir hizmet alışı olmadığı için kdv ve stopaja dahil değil.
12. Verilen ve alınan çeklerin listeleri ve banka hesap hareketlerini içeren ekstreleri ve kredi kartı sliplerini, pos gün sonu raporlarını ve bankalardan gelen kredi kartı üye işyeri hesap özetlerini muhasebe kayıtlarınıza girmeyi unutmayınız.
13. Her ay mal ve hizmet alımı ve satımı yaptığınız kişi ve şirketlerden Cari Hesap Ekstresi almak zorundasınız. Vermeyenleri ikaz ederek mutlaka isteyiniz. Sürekli bilgi isteyen vergi idaresi karşısında eksik ve yanlış bilgi vererek cezalı duruma düşmeyiniz, Firmanızın kayıtlarının incelenmesi tehlikesi ile karşılaşmayınız. Yanlış ve eksik bildirimde bulunmanın cezasının olduğunu unutmayınız. (VUK Mük.355 md.)
“Ba –Bs formlarının belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere özel usulsüzlük cezası kesilecektir.”
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 522)
MÜKERRER MADDE 355 - Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257 ve mükerrer 257. madde hükmüne uymayanlar için ceza
- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında, 2021 yılı için 2.500 TL,
Süresinde verilen Formların 10 gün içinde düzeltmesi yapılırsa özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir. Düzeltme 10. günü takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanır. (2021 için 2.500 TL`nın 1/5`i olan 500 TL)
Elektronik ortamda bildirim veya form verilmesi mecburiyetine uyulmaması hâlinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında (2021 için 250 TL) uygulanır.
Ba-Bs formlarında ay içinde toplamı 5.000 TL’yi aşan her türlü Emtia, Hizmet, Gayrimenkul, Kira (faturalı veya faturasız), Araç, İthalat, İhracat, Gider Pusulası, Serbest Meslek Makbuzu, Tapu, vb. belgelerle yapılan tüm alış-satış ve hizmet bedelleri bildirilir. Transit satışlar KDV konusuna girmediği için KDV beyannamesinde gösterilmez fakat Ba-Bs formlarında gösterilir.
14. Dönem sonlarında işyerinizdeki emtiaları saymak, tartmak, ölçmek suretiyle tespit ediniz (V.U.K. ilgili amir hükümlerine göre) ve oluşturulan envanter listelerini mutlaka muhasebe kayıtlarınızla karşılaştırınız. Üçer aylık dönemler halinde de stok ve envanter sayım işlemini yaparak geçici vergiye esas olmak üzere muhasebe kayıtlarınızla karşılaştırınız.
15. Bir takvim ayı içerisinde 7.000,00 (YEDİBİN) TL ve üzerindeki alım faturalarını AÇIK FATURA şeklinde düzenlettiriniz, yine satış faturalarını AÇIK FATURA şeklinde düzenleyiniz. Bu faturaların ödemelerini mutlaka ÇEK, BANKA HAVALESİ ve EFT’si veya POSTA ÇEKİ ile yapınız veya tahsil ediniz.
16. a- Firmanız şirket olarak (limitet şirket, anonim şirket vb.) faaliyet gösteriyorsa mal ve hizmet alımlarınızda şahsi kredi kartınızı kesinlikle kullanmayınız ve kullandırmayınız. Kullandığınız takdirde Kurumlar Vergisi mevzuatına göre diğer şartlarla birlikte Örtülü Sermaye olarak değerlendirileceğini unutmayınız. Örtülü Sermaye nedeniyle firmanız, vergi idaresi ve müfettişleri karşısında açıklanması zor bir durumda kalabilir. Şirket borçları ve çeşitli ödemeleri mutlaka şirket tarafından yapılmalıdır. Şahsi ödemelerde bulunmayınız.
b- Firmanızın resmi banka hesaplarından, başka kişiler için kredi-hatır çeki kullanmayınız ve kullandırmayınız, Pos cihazınızı başkaları için kullanmayınız. Bu tip işlemlerde firmanızı ve banka hesaplarınızı aracı olarak kullandırmayınız.
c- Firmanızın resmi banka hesaplarından şahsi ödeme ve tahsilâtlarınızı yapmayınız. Firmanıza ait çekleri, özel şahsi harcamalarınızda kullanmayınız.
17. Firmanız ortaklarının yakın akrabalarına, çalışanlarına, onların ve şirket ortaklarının ortak oldukları başka şirket ve kurumlara ve buna benzer ilişkili kişilere yapılan mal ve hizmet satışlarında diğer müşterilerinize uygulanan emsal fiyat ve ücreti uygulayarak fatura düzenleyiniz. Sayılan bu ilişkili kişilere emsal bedelin altında ve üzerinde yapılan satışlar firmanızı Transfer Fiyatlandırması ve örtülü kazanç durumuyla karşı karşıya getirip vergi idaresinin firma kayıtlarını inceleme ihtimali doğuracağı gibi bunun neticesinde de cezalı tarhiyat yapılmasına ve vergi denetim elemanları tarafından cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına neden olacaktır.
18. Vergi Dairesi ve SGK’dan gelip sizlere tebliğ edilen resmi yazıları ve bildirim zarflarını üzerlerine tebliğ tarihini yazarak lütfen hemen ilgiliye (Yönetim-Muhasebe-Hukuk birimlerine) iletiniz. e-tebligatlar adrese iletildiği andan itibaren 5 gün içinde tebliğ edilmiş sayılacaktır.
19. a- İşçilerinizin işe giriş tarihlerini işçi işe başlamadan EN GEÇ 1 GÜN ÖNCE bildiriniz ve bildirgesini imzalamasını sağlayınız.
b- İşçilerin işten çıkış tarihini SGK’ya bildirmeyi unutmayınız ki 10 günlük süre içerisinde bildirimde bulunalım ve asgari ücretin 2 katı olan cezai durum ile karşılaşmayalım.
c- İşe aldığınız işçilerin mutlaka PERSONEL ÖZLÜK DOSYASINI (Bu dosyalar kırtasiyelerden temin edilebilir) oluşturunuz ve gerekli olan belgeleri (iş sözleşmesi, ikametgah, nüfus cüzdan fotokopisi, diploma örneği, adli sicil kaydı, vukuatlı nüfus cüzdan örneği, sağlık raporu aile durum bildirim formu ) sağlayınız. İşçi Sağlık Raporlarının 6 ayda bir periyodik muayenelerini yaptırınız ki ceza-i durum ile karşılaşmayın.
d- İstifa eden işçilerden İSTİFA ve İBRA DİLEKÇESİ almayı unutmayınız. İşçi çıkarmalarda işten çıkarılan işçi kusurlu ise (işe geç gelme, işe gelmeme, hırsızlık, taciz v.b) durumu mutlaka tutanakla tespit edip çıkarılan işçiye ve şahitlere imzalatmayı ve gerekli olması durumunda noterden tebliğ etmeyi unutmayınız.
e- Eğer sigortalı çalışanınız varsa Sigortalı Hizmet Listesi’ni mutlaka İş yerinizde bulundurunuz.
f- İşyerinde asgari ücret uygulanıyorsa, uygulanan “ASGARİ ÜCRET” yazısını görünür bir yere asınız ve personelin bordro ve hesap pusulasını imzalamaları için gerekli hassasiyeti gösteriniz.
g- 01.07.2016 tarihinden itibaren 5 kişi çalışan işyerlerinde işverenler işçilerin ücret ödemelerini bankadan yapmak zorundadır. Ödenmemesi halinde her bir personel ve ödeme için usulsüzlük cezası vardır. (5510sayılı Kanun 102/a )
h- Aylık maaş bordroları ve ücret hesap pusulaları mutlaka imzalatılmalıdır. Ücret pusulasının 1 nüshası personele verilmelidir.
ı-Kullandırılan yıllık izinlerle ilgili mutlaka evrak imzalatılmalı; defter veya takip formuyla takip edilmelidir. (Yıllık izin hakları: 1-5 yıl arası çalışan personel için; 14 gün, 5-15 yıl arası 20 gün 15 yıl üstü çalışan personel için 26 gün’dür.) Yıllık izin ve kıdem tazminatı hesaplanırken ücretsiz izinler, işe gelinmeyen günler toplam günden düşülür.
i- Mevcut çalışan işçilerinize ve daha sonra işe girecek olan tüm işçilere AİLE DURUM (ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ) BİLDİRİMİ formunu doldurtulmalı, yıl içinde aile de durum değişikliği olduğunda en kısa zamanda form güncellenmelidir.
j- Çalışanlarınızın hastalık raporu almaları durumunda rapor mutlaka SGK WEB adresinden onaylanmalıdır. Raporların bitiminden itibaren 5 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim zorunluluğu vardır. Aksi takdirde asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanmaktadır.
k- Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcunuz yoksa % 5 prim indirimi teşviği vardır. Bir personel için 2021 yılında aylık 178,88-TL indirim söz konusudur. Ayrıca borç olması durumunda diğer teşviklerden de yararlanamazsınız. Bu yüzden sigorta prim ödemelerinizi zamanında yapmaya özen gösteriniz.
l- 01.01.2021-31.12.2021 Tarihleri arası : Brüt 3.577,50 TL
SSK Taban ve Tavan matrahları (TL) :
Taban(01.01.2021-31.12.2021)Tarihleri arası 3.577,50 TL
Tavan(01.01.2021-31.12.2021)Tarihleri arası 26.381,40 TL
2021 yılı kıdem tazminat tavanı : (01.01.2021-30.06.2021)Tarihleri arası 7.638,96 TL
2021 yılı kıdem tazminat tavanı : (01.07.2021-31.12.2021)Tarihleri arası 8.284,51 TL
m- Hizmet erbabına yapılan ve ücret olarak kabul edilen tazminat ve prim gibi mutat olmayan ödemeler, esas itibarıyla yıllık bazda ücretlinin gelirini artırdığından, bu ödemeler nedeniyle üst dilime girilmesi nedeniyle aylık net ücretin düştüğünden söz edilemeyecek ve ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.
20. a- Vergi Dairesi ve SGK ‘den şifrelerinizi alınız. Ayrıca tüm vergi ve SGK prim ödemelerinizin bankalardan yapılabildiğini unutmayınız. Muhtasar ve SGK bildirgesini birleştiren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi 2020 yılında uygulamaya geçti.
b- Her ayın 26.günü KDV, Muhtasar ve her ayın son iş günü SGK ve BAĞKUR ödemelerinizi unutmayınız.
c- Ödenmeyen SGK primleri ancak ödendiği dönemde gider yazılabilir. Gelir vergisi mükellefi iseniz ödemiş olduğunuz Bağ-kur primlerinizi ticari kazancınızdan indirebilirsiniz.
d- Matrah artırımında faydalanmış iseniz faydalandığınız yılın zararlarının % 50’sini indirim konusu yapabilirsiniz.
21. a- Personel yasal olarak günlük 7,5 saat ; haftalık 45 saat çalışabilir (dinlenme süreleri hariç ). Çalışma saatlerini yasal mevzuata uygun düzenlemeniz gerekmektedir. Günlük 7,5 ve haftalık 45 saatin üzerinde yapılan çalışmalar “Fazla Çalışma”dır. Fazla çalışma da mesainin 1,50 zamlı hesaplanması ve yapılan fazla mesailerin bordroya yansıtılması gerekmektedir.
Fazla Süreli Çalışma : Haftalık 45 saat olan çalışma süresi Toplu İş Sözleşmeleri ile 45 saatin altında da belirlenebilir. 45 saatin altında belirlenen sözleşmelerde, haftalık çalışma saati ile 45 saat arasındaki çalışma “Fazla süreli Çalışma”dır. Haftalık çalışma süresi 40 saat olarak belirlenmiş ise, 40 saat ile 45 saat arasında ki 5 saatlik çalışma süresinde mesai ücreti 1,25 zamlı ödenir.
(Dinlenme süreleri; 4 saate kadar süreli işlerde: 15 dakika – 4 ile 7,5 saat arası yarım saat – 7,5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat ara dinlenmesi verilir.)
b- Resmi tatil günlerinde çalışan personelin, çalıştığı her bir resmi gün tatili için 1 günlük ilave ücret hakkı vardır. Resmi tatillerde çalışan personel bilgisi de bordroya girilmelidir.
c- Personellerin günlük işe giriş çıkışları puantaj çizelgesi ile takip edilmelidir. İşe giriş çıkış/puantaj çizelgesi personel tarafından imzalanmalıdır.
22. Çalışan personel ile ilgili yapılması gerekenler;