Başınıza gelen her musibet, sizin ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. Bununla beraber Allah, kusurlarınızın pek çoğunu da affeder. (ŞÛRÂ-30) Ayeti kerimesindeki hakikatten anlaşılıyor ki, her musibetin arkasından kendimize bakmamız ve nerede ne yaptık? Sorusuna cevap aramamız gerekir. Aksi halde, kusurlarımızı görmeyip kendimizi sütten çıkan ak kaşık kabul etmek yanlış yöne yol yürümek gibidir.
Gerek şahs,i, gerek devlet ve toplum olarak musibetlere maruz kalıyorsak, önce kendimizi, devletin gidişatını ve toplumsal yanlışlarımızı sorgulamamız icap ediyor. Yine bir ayeti kerimede, ?Allah dilemeden yaprak kıpırdamaz´ denildiğine göre, zalimlerden gelen sıkıntılarında yine bizden kaynaklanan bir sebebi olabilir. Yine Yüce Peygamberimiz SAV bir hadislerinde, ? Zalimler yeryüzünde Allah´ın kamçısıdır. Tedibe müstahak olanları onunla uslandırır´ buyurmaktadır. Allah dilemeden madem yaprak kıpırdamaz ve madem zalimler Allah dilemeden sana zarar veremez. O halde, öncelikle kendimizi cek etmemiz gerekiyor.
Tarihe geri dönüp şöyle bir bakalım. Devletlerin nasıl ve neden çöktüklerini ve nasıl yıkıldıklarını iyice bir inceleyelim. Görülecektir ki, yapılan bariz hataları görmemek, zulüm yapmak ve haksızlıklara mani olmamaktan kaynaklandığı anlaşılacaktır. Hem devletlerin istisnalar hariç ortalama ömürleri seksen ile yüz yıl arasıdır. Bu da gösteriyor ki: İnsan ömrü ile aşağı yukarı eş değerdir.
Elhasıl, başımıza gelen her türlü musibetler karşısında, nerede ne yaptığımızı araştırıp öz eleştiri oklarını önce kendimize çevirmemiz icap ediyor. Yoksa hatada ısrar edenlerin akıbetleri pek hayır değildir.